فهرست موضوعات
مقدمه
دیگ بخار یا همان بویلر، به مخزنی گفته می شود که یک بخش آن طرف آب و بخش دیگر طرف آتش را تشکیل داده و زمانی که سوخت های فسیلی دچار احتراق می شوند، بخارآب تولید می‌گردد که در صنایع مختلفی مانند صنایع غذایی، کاغذسازی و تولید برق، نقش مفیدی دارد. دیگ های بخار معمولا از دو جنس چدن و فولادی ساخته می شوند اما بویلرهای فولادی به عنوان مهمترین تجهیزات کارخانجات شیمیایی و... بیشترین کاربرد را دارند. از این رو در ساخت این مدل دیگ های بخار از انواع ورق استیل نسوز مانند ورق استیل 309 و ورق استیل 310 بهره می گیرند که به عنوان اصلی ترین مواد اولیه در بویلرسازی شناخته می شوند. در این مقاله قصد داریم پس از بررسی و معرفی این محصول، مطالبی را در خصوص دلایل استفاده از ورق استیل نسوز در بویلرسازی در اختیارتان قرار دهیم؛ با ما همراه باشید.
ورق استیل نسوز چیست؟
با توجه به اینکه فعالیت برخی بویلرها در دماهای بالا انجام می گیرد، می بایست مواد اولیه ای برای ساخت آن انتخاب و به کاربرده شود که بتواند بهترین عملکرد را در این شرایط از خود نشان دهد. ورق استیل نسوز یکی از بهترین گزینه هایی است که تا به امروز توانسته در صنعت بویلرسازی، بیشترین و بهترین استفاده را داشته باشد.
ورق استیل نسوز از آلیاژی است که از ترکیب مولبیدن، 12 تا 20 درصد کروم و نیکل با آهن به دست می آید. ناگفته نماند حضور کروم در این ترکیب به بالا رفتن کیفیت محصول نهایی، کمک به سزایی می‌کند. این نوع ورق در گریدهای مختلف با خاصیت مقاومت بالا در برابر حرارت به بازار عرضه می‌گردد که از پرکاربرد ترین آن ها می توان به ورق استیل 309 و ورق استیل 310 اشاره کرد.
همانطور که می دانید برای ساخت هر نوع تجهیزاتی به ویژه تجهیزات نیروگاه ها و کارخانجات، می بایست به مکان، نحوه و شرایط استفاده هریک توجه نمود. بویلر یا همان دیگ بخار از جمله تجهیزاتی است که برای ساخت آن باید از مواد اولیه مرغوب و مناسبی استفاده کرد. ورق استیل نسوز به دلیل مقاومت بسیار بالا در برابر حرارت، می تواند در ساخت بویلرهایی با کیفیت و با عملکرد عالی، نقش موثری ایفا کند.
معرفی ورق استیل 309
ورق استیل 309 در دسته ورق های استیل نسوز قرار دارد و از ویژگی های آن می توان به سختی بالا، جوشکاری آسان و عدم استفاده در محیط های مرطوب اشاره نمود. این نوع ورق قادر است در شرایطی که تجهیزات در دمای بالا فعالیت مورد نظر را انجام می دهند، از خود مقاومت بسیار خوبی نشان دهد؛ از این رو به عنوان مواد اولیه بسیاری از تجهیزات در صنایع شیمیایی و پتروشیمی، کاربرد دارد.
معرفی ورق استیل 310
ورق استیل 310 را می توان به عنوان یکی دیگر از پرکاربرد‌ترین ورق های نسوز معرفی نمود. این ورق همانند گرید 309 به دلیل مقاومت تا دمای 1150 درجه و جوشکاری آسان، در ساخت تجهیزات نیروگاه های برق، بویلرسازی و... استفاده می شود. مهمترین تفاوت آن با گرید 309، خاصیت انعطاف پذیری بالاتر است.
ناگفته نماند از نظر قیمتی در میان ورق های استیل، رده 300 به دلیل وجود 19 الی 22 درصد نیکل و همچنین 24 الی 26 درصد کروم، عنوان گران ترین ورق این رده را از آن خود کرده است.
5 خواص مهم ورق های استیل نسوز
مهمترین خواص ورق استیل نسوز که باعث شده تا در بویلرسازی به آن توجه ویژه ای شود، عبارتند از:
1. ورق نسوز به دلیل وجود لایه اکسیدی که بر روی سطح مورد نظر ایجاد می کند، آن را در برابر پوسته شدن محافظت می کند.
2. عمکلرد آن در دماهای بالا به نحوی است که فرآیند خوردگی و سایش بر روی تجهیزات رخ نمی دهد.
3. از خواص مکانیکی بسیار خوبی برخوردار است.
4. به دلیل ریز ساختار بودن آن، بسیار پایدار و با دوام است.
5. در برابر لغزش تا محدوده دمایی مشخصی، مقاومت دارد.
دلایل استفاده از ورق استیل نسوز در بویلرسازی چیست؟
همانطور که در بخش های قبل در خصوص خواص مهم ورق های استیل نسوز و در راستای آن از میزان عملکرد و کارآیی مطلوب آن در صنایع مختلف به ویژه بویلرسازی صحبت شد، در این بخش قصد داریم به بررسی دلایل به کارگیری این محصول در ساخت بویلر بپردازیم.
عایقی خوب در برابر حرارت
رسانایی حرارتی ورق های نسوز از جمله دلایلی است که موجب شده از این ورق در ساخت دیگ های بخار به عنوان مواد اولیه استفاده شود. طراحی دوجداره ای دیگ های بخار به نحوی است که گرمای کمتری به بیرون نفوذ کرده و به دنبال آن به هنگام اجرای عملیات حرارت دهی، در زمان نیز صرفه جویی می شود.
دارا بودن خواص مکانیکی مناسب
با توجه به این موضوع که فعالیت دیگ های بخار در شرایطی با دمای بالا انجام می شود، از این رو می بایست مواد اولیه ای در بویلرسازی به کار برده شود که از نظر خواص مکانیکی، در بالاترین سطح ممکن باشند. ورق استیل نسوز در گریدهای 309 و 310 از جمله مواد اولیه ای است که به دلیل دارا بودن خواص مکانیکی مناسب، توانسته تاکنون بهترین و پرکاربرد ترین عناصر در ساخت بویلر شناخته شود.
استحکام بالا در برابر اکسیداسیون و خوردگی
دیگ بخار جزء آن دسته از تجهیزاتی است که باید به گونه ای ساخته شود که بتواند در برابر حرارت، اکسید شدتن و خوردگی از خود مقاومت بسیار خوبی نشان دهد. ورق استیل نسوز به ویژه ورق استیل 310 به دلیل استحکام بالا در برابر اکسیداسیون و خوردگی تا حداکثر دمای 1150 درجه سانتی گراد، می تواند بهترین آلیاژ در بویلرسازی باشد.
نتیجه گیری و جمع بندی
به طور کلی با توجه به خواص و ویژگی های ورق های استیل نسوز که در این مقاله بیان شد، می توان نتیجه گرفت به دلیل شرایط حاکم در بویلرسازی، بهترین مواد اولیه در ساخت دیگ های بخار، ورق استیل نسوز است.
