استفاده از تجهیزات استیل در صنعت غذا و نوشیدنی

فهرست موضوعات

مقدمه

مواد غذایی در بخش های مختلف خط تولید با فلزات تماس می یابند. به منظور پیشگیری از هرگونه انتقال عناصر زیان آور و خطرناک از فلزات به مواد غذایی، شناخت و درک فعل و انفعال میان این دو عامل و همچنین انتخاب فلز مناسب برای انجام فرآیند -که بستگی به نوع فرآیند مواد غذایی دارد- امری لازم و ضروری است. انجمن ها و پژوهشکده های بیشماری در سراسر جهان در زمینه تاثیر فلزات و آلیاژ های گوناگون به کار رفته در قسمت های مختلف خطوط تولید مواد غذایی مطالعه می کنند. مقادیر قابل اندازه گیری از عناصر فلزی موجود در آلیاژ ها ممکن است در مراحل مختلف آماده سازی و طبخ غذا در مواد غذایی رها و منتشر شوند که سرانجام وارد دستگاه گوارش انسان خواهند شد. اتحادیه اروپا به منظور پیشگیری از تاثیر این گونه عناصر، "محدوده مجاز انتشار معین" را وضع کرده است.

ورق استیل در صنایع غذایی

ورق استیل به لحاظ خاصیت ذاتی مقاومت به خوردگی اش به طور وسیعی در صنایع غذایی استفاده می شود. این آلیاژ به اشکال و فرم های پیچیده می تواند درآید. استیل بدون زوال و آسیب می تواند تمیز و استریل شود. این فلز هیچگونه رنگ و طعم و مزه از غذا به خود نمی گیرد و همین امر آن را برای صنایع غذایی ایده آل می سازد.

اکثر ورق استیل های مورد استفاده در صنعت غذا در محدوده 16 تا 18 درصد حاوی کروم هستند زیرا بررسی شده که در این محدوده، مقاومت خوردگی بهینه برای آلیاژ در تعداد بسیاری از مواد غذایی و نوشیدنی حاصل گردیده است. گرید های آستنیتی برای ساخت کارد و چنگال، ظروف توخالی و ظروف آشپزخانه کاربرد دارند. کاربردهای دیگر آن عبارتند از مخازن آبجو و تانکرهای حمل شیر. گریدهای آستنیتی پر آلیاژ برای انبارش و حمل و نقل مواد غذایی خورنده و فرآورده های نوشیدنی مورد استفاده قرار می گیرند. گریدهای حاوی مولیبدن به طور ویژه نسبت به مواد غذایی حاوی نمک، پایدار و مقاوم اند. ورق استیل 316 به لحاظ کاربرد های گوناگونش در صنعت غذا به عنوان "گرید غذایی" مطرح می شود. به همین شکل ورق استیل 304 نیز به جهت کاربرد در صنایع غذایی گریدی بسیار معروف است.
ویژگی خاص ورق استیل فریتی، مغناطیسی بودن آن است. از این نوع آلیاژ در ساخت لوازم خانگی همچون ماشین ظرفشویی، یخچال، اجاق یا فر استفاده می شود. استیل 430 در زمینه تعداد کمی کاربردها، که مقاومت خوردگی بالا در آنها مدنظر نیست، مقاومت خوردگی کافی مقدور می سازد. مزیت دیگر این آلیاژ مقرون به صرفه بودن آن است. قیمت ورق استیل 430 به طور چشمگیری از قیمت گریدهای آستنیتی پایین تر است. از این رو انتخابی اصطلاحاً مقرون به صرفه محسوب می گردد. این آلیاژها در محیط های شدیداً اکسید کننده مثل اسید نیتریک به طور خاصی مطلوب اند و مقاومت عالی در ازای ترک تنشی ارائه می نماید. هرچند شکل پذیری و جوش پذیری ضعیف آنها کاربردشان را محدود می سازد.
آلیاژهای مارتنزیتی مقادیر بالایی کربن دارند. این نوع از استیل با استفاده از عملیات حرارتی قابل سخت شدن است. از این گرید در مواقعی که مقاومت سایشی مورد نظر است، استفاده می شود. استیل 420 گریدی معروف و محبوب برای ساخت تیغه های چاقو است. برای چاقو های با کیفیت بالاتر که بتواند تیزی لبه خود را حتی پس از مدت های زیاد استفاده حفظ کند، گرید 1.4116 می تواند بکار رود.
گرید های دوپلکس برای استفاده در مواد غذایی خورنده ترجیح داده می شوند، چراکه مقاومت زیادی در برابر خوردگی ناشی از محلول های شور در دماهای زیاد نشان می دهند. انواع دوپلکس نسبت به انواع آستنیتی مقاومت های بیشتری در برابر خوردگی های حفره ای و تنشی ارائه می کنند. کاربردهای آن ها عبارتند از تولید شیرینی، سرکه، سس، پنیر و لبنیات و کارخانجات تولید کنسرو ماهی.

نتیجه گیری

انتخاب فلزات و آلیاژهای مورد استفاده در صنایع غذایی و نوشیدنی تصمیمی بسیار حائز اهمیت است زیرا شامل هزینه های هنگفتی در زمینه تهیه، خرید و برپایی تاسیسات می شود. گرید صحیح و مناسب ورق استیل، عمر مفید دستگاه ها و تجهیزات را طولانی می کند و از این رو هزینه دوام و طول عمر کلی را پایین می آورد. بیش از یکصد و پنجاه گرید استیل جهت عرضه وجود دارد. هر آلیاژ خصوصیات ویژه خود را دارد که آن را از بقیه آلیاژها متمایز می سازد. تصمیم درباره آلیاژی خاص می بایست بر مبنای کاربرد، پایداری و دوام آن در محیط خاص کاربردی، استوار باشد.