فهرست موضوعات
مقدمه
اگر به اطراف خود نگاه کنیم، کاربرد فراوان استیل را در بسیاری از لوازم و وسایل پرکاربرد زندگی روزمره مانند لوازم و وسایل آشپزخانه خواهیم دید. ظروف آشپزخانه و سرو غذا، لوازم پخت و پز، حتی میز و صندلی آشپزخانه نیز می توانند از استیل ساخته شوند. کارد و چنگال، یکی از لوازمی هستند که در هر وعده غذایی روی میز حاضر هستند و در سلامت و بهداشت زندگی امروزه نقش مؤثری دارند. اما آیا می دانید کارد و چنگال از چه استیلی ساخته می شوند؟ آیا می دانید که ورق های استیل، انواع مختلف ورق استیل بگیر و نگیر دارند و هر کدام کاربردهای گوناگونی دارند؟ با ورق استیل 410 یا ورق استیل 304 آشنایی دارید؟ ما در این مقاله قصد داریم به دلایل استفاده از ورق استیل بگیر در ساخت کارد و چنگال بپردازیم؛ پس با ما باشید.
معرفی استنلس استیل (Stainless steel) یا فولاد زنگ نزن
استنلس استیل، آلیاژی است که از ترکیب چند فلز ساخته می شود و این ترکیب باعث به وجود آمدن ساختاری قوی ترو بادوام تر از هر یک از این فلزها می گردد. میزان هر یک از فلزها و درصد آن ها، ویژگی هایی را ایجاد می نماید که قابلیت های مختلفی را خلق می کند که آن آلیاژ را مستعد استفاده در صنایع گوناگون و کاربردهای متفاوت می گرداند.
استنلس استیل در انواع و اقسام صنایع از جمله صنایع غذایی و ساخت و ساز تجهیزات آشپزخانه به کار می رود. گریدهای مختلف استیل با عناصر آلیاژی متفاوت، قابلیت های بسیاری دارند که هر یک را متناسب به کارگیری در صنایع خاصی می نماید. وقتی صحبت از گریدهایی به میان می آید که در صنایع غذایی به کار می روند، اصطلاحاتی وجود دارند که برجسته هستند، از جمله؛ مقاومت در برابر رطوبت، خوردگی و ساییدگی، تماس با اسیدهای مختلف، تماس با نمک و همچنین حرارت.
انواع استیل
با حضور آهن در کنار دیگر فلزات، آلیاژی به نام استیل ساخته می شود. استیل که به شکل های مختلف از جمله ورق استیل تولید شده و به کار می رود، عمدتاً به دو گروه ورق استیل بگیر و ورق استیل نگیر تقسیم بندی می شود که این دسته بندی، بر اساس داشتن خاصیت مغناطیسی صورت می گیرد و هر دو گروه خواص متفاوتی دارند. وجود کربن، نیکل و کروم و میزان حضور هر یک از این فلزات در کنار دیگر عناصر مقاومت در برابر خوردگی، اکسیداسیون، رطوبت، حرارت و تماس با اسیدها و بازها را به دنبال دارد.
وجود کربن بیشتر در استیل، ماندگاری و دوام آن را بیشتر می کند.
نیکل، باعث شکل پذیری، جوش پذیری و فرم گیری استیل را بیشتر کرده و مقاومت آن را در برابر خوردگی بیشتر می نماید.
کروم باعث می شود تا استیل در برابر کدر شدن و لکه شدن مقاوم تر شده و از خوردگی آن جلوگیری می کند.
استیل ها در چهار گروه ذیل قرار می گیرند
1. مارتنزیتی؛ این استیل بگیر است؛ مانند ورق استیل 410، 420، 431 و 440
2. آستنیتی؛ این نوع نگیر است؛ ازجمله گریدهای سری 300
3. فریتی؛ بگیر است؛ گریدهای 409، 430 و 439
4. داپلکس؛ چون ترکیبی از خواص آستنیتی و فریتی را دارد، در بازار به عنوان استیل بگیر معروف نیست.
نکات مهم در ساخت کارد و چنگال
کارد و چنگال که از ملزومات سرو غذا و میز غذاخوری هستند، قدمت بسیار زیادی دارند؛ در ابتدا کارد و چنگال از نقره و بعد از برنج ساخته شد که هم قیمت بالاتری داشت و هم مقاومت کمتر. بنابراین استیل، گزینۀ بسیار مناسب تری برای ساخت کارد و چنگال و قاشق بود. شهر شفیلد در انگلستان اولین شهری است که صنایع ساخت کارد و چنگال در آن رواج یافته است. این صنعت از قرن هفدهم در این شهر، آغاز به کار کرد و تا قرن بیستم که مصرف قاشق و چنگال در سراسر جوامع رایج شد، در این شهر صنعت ساخت استیل زنگ نزن یا استنلس استیل نیز راه اندازی شد.
سرویس قاشق و چنگال یا کارد و چنگال، از ظروفی است که به طور روزانه استفاده شده و کاربرد زیادی دارد؛ لذا می بایست سال ها دوام آورده و بدون ساییدگی، شکستگی و یا خراشیدگی، به خوبی کار کند. اگر چه کارد و چنگال با دیگر مواد اولیه نیز ساخته شده و کاربرد دارد، اما بادوام ترین و باکیفیت ترین سرویس های قاشق و چنگال یا کارد و چنگال از ورق استیل بگیر، خصوصاً ورق استیل 304 ساخته می شوند.
دلایل استفاده از ورق استیل بگیر در ساخت کارد و چنگال
دلایل و مزایای استفاده از این نوع استیل در ساخت ظروف و کارد و چنگال عبارتند از:
استحکام؛ مقاومت بالا باعث می شود تا با وجود شکل پذیری بالا، ماندگاری تجهیزات ساخته شده، از جمله کارد و چنگال، افزایش پیدا کند.
سهولت در تمیز کردن؛ مواد اولیه دیگری که در ساخت تجهیزات آشپزخانه به کار می روند، از جهت بهداشت مانند استیل نیستند؛ چرا که نفوذ باکتری ها در آن ها ممکن است تهدید کنندۀ سلامتی افراد باشد. همچنین لوازم ساخته شده از استیل، به سادگی شسته و ضدعفونی می شوند.
مقاومت در برابر خوردگی؛ اگر ورق استیل بگیر این خاصیت را نداشته باشد، تجهیزات، مقاومت کافی نداشته و نیاز به تعویض مکرر آن ها خواهد بود. رویارویی با انواع اسیدها و بازها و محیط مرطوب، همه می توانند باعث خوردگی دیگر فلزات شوند.
ترکیب نشدن با مواد غذایی؛ این قابلیت، یکی از اصلی ترین ویژگی ها است که مانع از آن می شود که موادی جذب مواد غذایی و وارد غذا و بدن شوند. ورق استیل بگیر، هیچ گونه موادی را به غذا پس نداده و وارد نمی کند.
هزینه؛ یکی دیگر از ویژگی های مهم استیل، خصوصاً ورق استیل بگیر، قیمت آن است. با تمام قابلیت های ممتاز ورق استیل که آن را به گزینۀ مناسبی برای ساخت تجهیزات و کارد و چنگال تبدیل کرده است، هزینۀ مناسب و قیمت ورق استیل بگیر، یکی دیگر از دلایل استفاده از آن است.
نتیجه گیری و جمع بندی
ورق استیل بگیر، به عنوان یکی از مواد اولیه در ساختن ظروف و تجهیزات صنایع غذایی و آشپزخانه، به دلیل داشتن خواص ویژه خود، جایگاه خاصی را در این عرصه به دست آورده است. ممکن است سایر انواع فولاد به دلیل داشتن کربن بیشتر، مقاومت بالاتری داشته باشند، اما نکته در اینجاست که قابلیت‌‌های ورق استیل بگیر را ندارند؛ قابلیت هایی همانند، تیز شدن. ارتباط مستقیم این صنعت با سلامت افراد و جامعه، اهمیت استفاده از ورق استیل بگیر را آشکار می سازد.
