ورق استیل در چه صنایعی بیشتر استفاده می شود

فهرست موضوعات

مقدمه

از کوچکترین زیپ ها گرفته تا عظیم ترین آسمان خراش ها، فولادهای ضدزنگ بخشی اساسی و لاینفک از زندگی مدرن است.
استحکام، مقاومت خوردگی و نگهداری آسان و ارزان این آلیاژ، آن را ماده ای ایده آل جهت استفاده در طیف وسیعی از کاربردها ساخته است. این فلز همچنین دوره عمری طولانی دارد و 100 درصد قابل بازیافت است.
بیشتر از یکصد و پنجاه نوع استنلس استیل وجود دارد که پانزده تا از آنها به طور عمومی و همه روزه مورد مصرف اند. این آلیاژ در اشکال گوناگون ساخته و تولید می شوند از قبیل: صفحه ای، میله ای، ورقی و لوله ای شکل که در صنایع و تأسیسات و محیط های داخلی کاربرد پیدا می کنند.
طیف گسترده ای از صنایع متکی به ورق استیل اند مثل صنعت ساختمان، خودروسازی و بسیاری صنایع دیگر. در بسیاری موراد مصرفی، این فلز به طور ساده مؤثرترین گزینه و راه حل به شمار می آید.

متداول ترین موارد مصرف فولاد زنگ نزن

معماری و ساختمان سازی

ورق استیل در طول دوران هنری تزیینی (Art deco)، در صنعت ساختمان برجسته و ممتاز شد. در آن زمان مشخصاً و بالمعروف قسمت فوقانی ساختمان کرایسلر از استیل ساخته شده بود.
ورق استنلس استیل به خاطر استحکام، انعطاف پذیری و مقاومت اش نسبت به خوردگی اکنون در صنعت ساختمان مدرن به طور عمومی مورد استفاده است. از این آلیاژ در انجام روکش فلزی خارجی (به صورت نما) برای ساختمان های عظیم و بلندمرتبه استفاده می شود. همچنین در ساخت وسایل داخلی ساختمان ها نیز به صورت نرده، بالا پیشخوان، یک اسپلشی (صفحه پشت سینگ ظرفشویی نصب شده روی دیوار جهت جلوگیری از ترشح آب به دیوار)، و بسیاری موارد دیگر کاربرد دارد.
این آلیاژ به راحتی جوشکاری می شود، پرداخت کاری و ظاهر زیبایی دارد، و نگهداری و محافظت از آن آسان و کم هزینه است. به همین دلیل در آثار معماری مدرن و مورد توجه و اقبال عموم مردم همچون "پایانه یورواستار" در ایستگاه واترلوی شهر لندن، پُلِ هلیگسی در سنگاپور، و "مرکز تجارت جهانی" در نیویورک مشخصاً برجسته و نمایان است.
گرایشی به سوی ساختمان سازی پایدار نیز موجب توجه به ورق استیل می گردد که اغلب از 90 درصد فلزات بازیافتی تشکیل شده است. فولاد ضد زنگ چه با پرداخت براق و صیقلی و چه با پرداخت دانه ای، می تواند به آوردن نور طبیعی به داخل ساختمان کمک کند، بنابراین موجب کاهش مصرف انرژی می شود.

خودروسازی و حمل و نقل

استیل، نخست در دهه 1930 میلادی توسط شرکت خودروسازی فورد، جهت ساخت قطعات مختلف اتومبیل ها مورد استفاده قرار گرفت.
امروزه کاربرد و مصرف آن در صنعت خوردو رو به افزایش است. این آلیاژ به طور سنتی در سیستم اگزوز، تزیینات و شبکه های اتومبیل ها به  کار می رود. لیکن استانداردهای جدید درباره کاهش آلاینده ها و دغدغه های زیست محیطی نیز سازندگان را به سمت توجه بیشتر به استیل در زمینه ساخت و تولید اجزاء و قطعات سازه ای و ساختاری سوق می دهد.
این آلیاژ در همه اشکال مختلف حمل و نقل مورد استفاده واقع می شود. ازجمله در کانتینرهای دریایی، تانکرهای جاده ای و وسایل حمل و نقل زباله. این فلز برای حمل و نقل موادشیمیایی، مایعات و محصولات غذایی بسیار مطلوب است. استحکام زیاد آن اجازه می دهد ظروف و مخازن با قطر کمتر ساخته شوند و بدین وسیله در هزینه های سوخت صرفه جویی گردد ضمن اینکه مقاومت خوردگی آن نیز سبب کاستن از هزینه های پاکسازی و نگهداری می شود.
پزشکی
استنلس، جهت محیط های بهداشتی ایده آل است زیرا به راحتی استرلیزه ویسترون شده و در برابر خوردگی مقاوم می باشد. در ساخت وسایل و لوازم جراحی و دندان پزشکی، ظروف گِرد پزشکی، و میزهای جراحی از این آلیاژ استفاده می شود، همچنین در تجهیزات پزشکی دیگر مثل کانول ها، استریل کننده های بخاری، و اسکنرهای دستگاه های MRI.
در ایمپلنت های جراحی فولاد ضد زنگ به کار می رود همانطور که در اتصالات و مفصل های مصنوعی جایگزین مثل مفصل ران (در بدن انسان) نیز مورد استفاده واقع می شود. از صفحه ها و پین های از این جنس در فیکس کردن استخوان های شکسته بدن در جای خود، استفاده می شود.

انرژی و صنایع سنگین

صنایع نفت و گاز و شیمیایی برحسب نیازهای محیط زیست عمل می کنند و با گرمای حرارت و زیاد و مواد فوق العاده سمی سر و کار دارند. گریدهای خاصی از ورق استیل برای به کارگیری در این گونه صنایع ساخته شده و توسعه یافته اند که مشخصاً مقاومت خوردگی آنها جهت استفاده در طی دمایی گسترده تر و بالاتر، ارتقاء داده شده است. انواع گریدهای آلیاژیِ مرغوب در ساخت مخازن انبارش، شیرآلات، لوله ها، و اجزاء و قطعات دیگر آلیاژی اساسی و حیاتی محسوب می شود.
استیل یا فولاد سوپر دوپلکس اغلب به لحاظ استحکام زیادش مورد استفاده است. این آلیاژ را می توان در قطعات و صفحات بزرگ تولید نمود بدین لحاظ که هم میزان جوشکاری به حداقل می رسد و هم انسجام و یکپارچگی ساختمانی یا سازه ای حداکثر خواهد بود. همچنین استحکام زیاد آن سبب کاستن از نیاز به فونداسیون و ساپورت های اضافی در ساختمان سازی شده و هزینه های ساخت و ساز را پایین می آورد. استیل برای استفاده در دکل های نفتی دریایی متریالی اساسی و ضروری است. نفت خام فوق-العاده خورنده است. بدین جهت دکل های مدرن از فولادهای آلیاژی مرغوب و باکیفیت بالا ساخته می شوند، فولادهایی که چقرمه و در عین حال سبک وزن هستند.
در فناوری های انرژی های تجدیدپذیر مثل انرژی های خورشیدی، ژئوترمال یا زمین گرمایی، آبی و بادی نیز از قطعات استنلس استفاده می کنند زیرا این آلیاژ می تواند در محیط های شدیداً خورنده آب دریا دوام بیاورد.

غذا و تهیه آن

ورق استیل در ساخت لوازم و تجهیزات آشپزخانه ها، کارد و چنگال و ظروف پخت و پز به کار می رود. گریدهایی با داکتیلیتی یا چکش خوارگی پایین تر در ساخت تیغه های چاقو با لبه های تیز مورد استفاده قرار می گیرند. فولاد با داکتیلیتی بالاتر برای ساخت لوازمی به کار می روند که لزوماً می بایست با قالب زنی شکل بگیرند نظیر اجاق گازها، گریل ها، ماهی تابه و سینگ ظرفشویی. این آلیاژ در یخچال ها، فریزرها، میز و پیشخوان و ماشین های ظرفشویی هم به عنوان مرحله نهایی یا به عبارت دیگر بدنه آنها مورد استفاده واقع می شود. آلیاژ مزبور جهت تولید غذا و نگهداری و انبارش بسیار عالی و ایده آل است زیرا طعم غذا را از بین نمی برد و بی تأثیر است. خاصیت مقاومت خوردگی آن نیز حائز اهمیت است چون برخی موادغذایی مثل آب پرتقال می توانند اسیدی باشند. از سوی دیگر این فلز به راحتی تمیز می گردد که این موضوع سبب می شود بتوان آن را از جرم ها و کثافت های نامطلوب و ناخوشایند در قسمت حوضچه، دور نگهداشت و حفظ کرد. استیل همچنین در کارخانه های بستنی سازی هم کاربرد دارد بدین علت که برای تمیز کردن آن از مواد آنتی باکتریال های قوی استفاده نمود.
 

سید رحیم کیاحسینی